“Khôn” Thành “Khốn”
Thứ 4, Tuần XXVIII Thường Niên
Gl 5,18-25; Lc 11,42-46
Người xưa thường nói: Ngu dốt cộng với nhiệt tình thì thành phá hoại. Ngày nay ta cũng có thể nói: Khôn ngoan cộng với tham lam thì thành tai hại.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu trách các nhà lãnh đạo. Họ là những người Pharisêu, những nhà thông luật. Họ được dân chúng kính nể vì học thức, vì chức vụ, vì đời sống đạo đức. Nhưng họ cũng có những khiếm khuyết cần sửa đổi. Đức Giêsu bốn lần nói “Khốn cho” đối với người Pharisêu và cả những người thông luật.
“Khốn cho” thứ nhất vì họ quá chú tâm giữ những điều lặt vặt, nhỏ nhặt, phụ thuộc, mà xao lãng cái chính yếu và quan trọng: công bằng và bác ái.
Họ nộp thuế 10% về những thứ rau cỏ ngoài vườn để tỏ lòng đạo đức. Tiền thuế này được dùng để giúp đỡ các tư tế và các thầy Lêvi. Nhưng tiếc là họ không để ý đến sự công bình đối với tha nhân và lòng yêu mến đối với Thiên Chúa (c. 42). Tình yêu là linh hồn của lề luật. Nếu không có tình yêu, xao lãng lẽ công bằng thì việc nộp thuế, dâng cúng cho nhiều cũng không sao kéo lại được. Đức Giêsu đòi giữ cả hai, nhất là những bổn phận chính yếu: “Các điều này phải làm mà các điều kia cũng không được bỏ.”
“Khốn cho” thứ hai vì họ thích tiếng khen, sự tung hô từ người đời. Không yêu mến Thiên Chúa, nhưng họ lại yêu mến ghế đầu nơi hội đường, và yêu thích được chào hỏi nơi công cộng (c. 43).
Địa vị, tiếng tăm là điều họ tha thiết tìm kiếm. Mọi việc họ làm đều nhằm tôn vinh cho cái tôi. Chính vì thế một đời sống bề ngoài có vẻ sống cho Chúa, kỳ thực lại là một tìm kiếm hư danh cho chính mình. Mưu cầu lợi ích cho riêng mình. Họ yêu thế gian hơn Thiên Chúa.
Nghe Đức Giêsu nói, một nhà thông luật cảm thấy bị xúc phạm. Đức Giêsu cũng nói cho họ biết: “Khốn cho cả các ngươi những, hỡi các nhà thông luật! Các ngươi chất trên vai kẻ khác những gánh nặng không thể gánh nổi, còn chính các nguoi thì dù một ngón tay cũng không đụng vào” (c. 46). Họ là những nhà chuyên môn giải thích luật và là thầy dạy dân chúng, nhưng thật khốn cho họ vì họ đã làm cho luật trở nên một gánh quá nặng. Những giải thích của họ làm sinh ra bao cấm đoán và đòi buộc vượt xa những gì chính bản văn lề luật đòi hỏi.
Thí dụ trong ngày sabát, có 39 loại công việc không được phép làm. Trong đó có những khoản đi ngược lại với tình thương và lẽ công bằng. Luật thay vì là nguồn vui, nguồn hạnh phúc, (giúp cho người ta cảm nhận được tình thương của Thiên Chúa), thì lại trở nên ách nặng nề.
Nhiệm vụ của người thông luật không phải chỉ là biết luật, hiểu luật, dạy luật, mà còn phải sống luật và giúp người khác giữ luật. Thế mà họ lại là như những người ngoài cuộc, không muốn động vào, không muốn trợ giúp, dù bằng một ngón tay (c. 46). Đây là một lối sống rất tai hại. Bởi khi ngôn hành bất nhất thì họ trở nên gương mù, gương xấu cho dân. Cái “Khôn” của họ sẽ trở thành cái “Khốn” vì họ không làm cho người ta cảm nhận được tình yêu Thiên Chúa.
Những người Phasiseu và các nhà thông luật tìm mọi cách gây chú ý, thu hút lòng dân, nhưng họ đã để lòng mình bị tham-sân-si chiếm ngự, họ trở nên nô lệ của lòng tham, làm tôi cho sự hư danh, nên cuối cùng họ chẳng có một dấu ấn nào. Một đời sống giả hình thì kết quả chỉ là số không. Đức Giêsu ví họ với mồ mả người chết chôn dưới đất. Vì không có gì làm dấu, nên chẳng ai biết đó là mồ mả để tránh. Nhiều người giẫm lên nên bị ô nhơ mà không hay. Khôn ngoan cộng với tham lam trở thành khốn nạn là vậy. “Đừng ai tự lừa dối mình. Nếu trong Anh Chị Em có ai tự cho mình là khôn ngoan theo thói đời, thì hãy trở nên như điên rồ, để được khôn ngoan thật. Vì sự khôn ngoan đời này là sự điên rồ trước mặt Thiên Chúa”. (1 Cr 3, 18-19)
Những lời “Khốn cho” của Đức Giêsu cách đây hai mươi thế kỷ vẫn còn nguyên giá trị cho chúng ta hôm nay. Để có thể xây dựng một Hội Thánh thánh thiện, để sống đúng với căn tính người Kitô hữu, chúng ta cần tránh những lỗi của người xưa và thực hành lời của thánh Phaolo: “Đừng làm chi vì ghen tỵ hay vì hư danh, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác trọng hơn mình. Mỗi người đừng tìm lợi ích cho riêng mình, nhưng hãy tìm lợi ích cho người khác” (Pl 2, 3-4).
Lạy Chúa, xin cho con được trí thông minh, để con hết lòng yêu mến và tuân giữ luật Ngài. Amen.
Thiênmôn
