VỀ VIỆC ĂN CHAY

Chúng ta không rõ cho lắm về bối cảnh của cuộc chất vấn này liên quan gì đến thực trạng và lý do người Pharisêu và môn đệ ông Gioan đang ăn chay. Căn cứ vào lời giải đáp của Đức Giêsu, chúng ta cùng nhau suy niệm 3 ý: Lý do việc ăn chay; rượu mới, bầu da mới; và Đức Giêsu là Vị Tân Lang

1. Lý do việc ăn chay

Thông thường, theo luật Cựu Ước chỉ buộc người Do Thái ăn chay mỗi năm một lần vào ngày xá tội đã được ghi trong sách Lêvi (x. Lv 23, 27-29). Ngoài ra, người Do Thái còn ăn chay trong vài trường hợp như là khi gặp một biến cố đau buồn, chẳng hạn vua Đavít đã xé áo mình ra và ăn chay khi được tin vua Saolê và thái tử Gionathan tử trận. Bà Giu-đích ăn chay để thọ tang chồng. Dân Do Thái ăn chay cả nước khi quốc gia bị thất trận hoặc khi gặp thiên tai. Thứ đến là ăn chay để dọn lòng chuẩn bị đón tiếp Chúa. Trước khi diện kiến Giavê ban Mười Điều Răn trên núi Sinai, ông Môisê đã ăn chay. Ngôn sứ Elia cũng đã ăn chay để được diện kiến Chúa tại Horeb, hay thánh Gioan Tẩy Giả đã ăn chay, uống nước lã, ăn châu chấu, mặc áo da cừu để dọn lòng đón Chúa Cứu thế đến.

Phần Đức Giêsu và các môn đệ Ngài không ở trong các trường hợp ấy. Ngôi hai Thiên Chúa đã Nhập Thể và đem ơn Cứu Độ cho nhân trần. Không phải là một biến cố đau buồn, nhưng là một Tin vui cho toàn thể nhân loại. Ngài chính là Đầng Messia, nên không cần phải khắc khoải mong chờ đấng cứu thế nào khác. Vì vậy Đức Giêsu và các môn đệ Ngài không cần phải ăn chay để tỏ lòng đau buồn hoặc chờ mong Đấng Thiên Sai như những người biệt phái và môn để ông Gioan.

Vả lại, Đức Giêsu không có ý đã kích việc ăn chay, nhưng Ngài đã kích sự ăn chay không đúng lúc, đúng tâm tình, và Ngài cũng không dạy chúng ta đừng ăn chay, nhưng dạy chúng ta ăn chay theo một tinh thần mới, là để tỏ lòng thống hối tội lỗi vì đã xúc phạm đến tình yêu Chúa. Do đó, điều cần không phải chỉ giữ kỹ một mớ luật buộc, mà phải biến đổi tâm hồn, không phải tỏ cho người ta biết, mà là chứng tỏ với Chúa lòng mình đã từ bỏ tỗi lỗi mà quay về với Ngài.

2. Rượu mới phải để trong bầu da mới

Trong ngôn ngữ Thánh Kinh, rượu gợi lên ý nghĩa vui mừng, hoan lạc. Biến cố Ngôi Lời nhập thể là một biến cố vui mừng: “Tôi loan báo cho anh em một Tin Mừng vĩ đại” (Lc 2, 10). Ngài đến như một Tân Lang mang Rượu mừng cho mọi người cùng uống. Nhưng Rượu Mới, phải chứa trong bầu da mới. Qua hình ảnh trên Đức Giêsu muốn nói tới một Giáo Huấn mới cần phải được đón nhận bởi một tinh thần mới và đưa đến một nếp sống mới. Cái mới không chỉ là một sự vá víu, một chút gì đó gán ghép thêm vào cái cũ. Nó đòi một sự đổi mới toàn diện! Vì Đức Giêsu Kitô mang lại cho mọi người một cuộc sống mới với những nét căn bản nhất, đó là sống với Chúa không phải sống với tâm tình sợ sệt, mà bằng tình yêu thường trìu mến. Sống với Đức Giêsu trong tâm tình vui mừng hân hoan như đang dự tiệc cưới. Sống với tha nhân không còn theo luật “mắt đền mắt răng đền răng” mà bằng tình yêu kiên trì luôn tha thứ. Trong mọi hoàn cảnh luôn sống theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần. Tóm lại, Tin Mừng Đức Giêsu luôn giới thiệu cho chúng ta những nét mới giúp chúng ta thoát khỏi những lề thói cũ, giải thoát ta khỏi những định kiến, thay vào đó, Tin Mừng ban cho ta một con tim mới, một cái nhìn mới, một niềm vui mới đầy sung mãn trong Thánh Thần.

3. Đức Giêsu là vị Tân Lang

Câu trả lời của Đức Giêsu thật là thâm thúy khi đặt trong bối cảnh trên: Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể ăn chay khi Tân Lang đang ở giữa họ sao? Ngài muốn nói các môn đệ của Ngài là những người được mời đến dự tiệc cưới, mà chính Ngài là Tân Lang đang ở giữa họ. Chính ông Gioan Tẩy Giả đã có lần trả lời cho các môn đệ mình: Ai cưới cô dâu, người ấy là chú rể, còn người bạn của chú rể đứng đó nghe chàng, thì vui mừng hớn hở vì được nghe tiếng nói của chàng. Đó cũng là niềm vui của Thầy; niềm vui ấy bây giờ đã trọn vẹn. Ngài phải lớn lên, còn Thầy phải lu mờ đi (x. Ga 3, 29-30). Lẽ ra họ phải hiểu lời Đức Giêsu nói, vì họ đã học biết sách Hôsê và đã được Cựu Ước dạy dỗ về ý Chúa muốn đính hôn với Dân Người. Chính Đức Giêsu đã từng ví Nước Trời như Tiệc Cưới mà Vua Cha mở tiệc cho Hoàng Tử. Chỉ có điều là họ chưa mở mắt ra mà nhìn nhận Đức Giêsu là Đấng Emmanuel “Thiên Chúa ở cùng chúng ta” – Thiên Chúa kết hôn với loài người. Việc Đức Giêsu đồng bàn với những người tội lỗi chứng tỏ tiệc cưới giữa Trời với Đất, giữa thánh thiêng với tục lụy, giữa trung tín với bất trung đang diễn ra trước mắt. Đáng lý ra họ phải hành động như các môn đệ Đức Giêsu là tin vào Ngài, đi theo Ngài, lãnh nhận các ân phúc Ngài mang đến là công chính, nhân nghĩa, tín thành, thánh thiện như Hôsê loan báo. Tiệc cưới ấy, hôn lễ ấy lại được cử hành trên Bàn Thánh mà Cộng đoàn chúng ta đang hân hoan tham dự như các môn đệ Đức Giêsu…